De afgelopen dagen zijn grote delen van Europa afgesloten geweest voor vrijwel al het vliegverkeer. Tot grote spijt van de commerciele maatschappijen zoals KLM, maar ook tot grote spijt van de ‘kleine luchtvaart’: sportvliegtuigjes, zweefvliegtuigen en ballonvaarders. Is dat nu allemaal nodig?
In een eerder artikel staan de risico’s van het vliegen door vulkanisch as gemeld. Gelukkig zijn er nooit doden gevallen tijdens dat soort vluchten, maar uit de statistieken blijkt dat er meer dan 100 incidenten zijn geweest. Dat klinkt veel, maar het is eigenlijk betrekkelijk weinig om echt ervaring op te doen. Het zijn er natuurlijk wel relatief veel in verhouding met het aantal keer dat zo’n aswolk voorkomt.
Dat is ook de reden dat iedereen nu heel erg voorzichtig is: niemand heeft eigenlijk echt ervaring met dit soort natuurfenomenen. En om dadelijk niet de zwarte piet toegespeeld te krijgen, wordt het hele luchtruim maar dicht gezet.
Daar heeft dus ook het recreatieve verkeer last van; zeker met het mooie weer van de afgelopen dagen stijgt daar de onrust. Sommige piloten zeggen: ik zie geen as, dus er is geen as. Ze vergeten dan dat je soms ook ijsvorming in je carburateur kunt krijgen terwijl je geen wolk of vocht ziet.
Andere piloten blijven aan de veilige kant: niemand heeft eigenlijk ervaring met vulkanen en hun uitstoot. Volgens de berichten zit de wolk vrij hoog, maar er dwarrelt natuurlijk altijd wat as naar beneden. Wat is het effect van dat as op de lange termijn voor je vliegtuig? Niemand die het echt weet als het om kleine hoeveelheden gaat.
KLM en andere luchtvaartmaatschappijen voeren op dit moment de druk op om toch weer beperkt te mogen vliegen, eventueel op lagere hoogtes. De komende tijd (uren of zelfs dagen) worden testvluchten uitgevoerd. Zweefvliegtuigen en ballonvluchten worden ook beperkt toegestaan. Wellicht wordt op basis van de resultaten van die vliegactiviteiten het luchtruim weer deels open verklaard.
Voor de recreatieve VFR vlieger is het dan wel extra opletten: grote kans dat grote toestellen in gebieden en op hoogtes gaan vliegen dat normaal gedomineerd wordt door Cessna’s en Pipers. Je zult dan rekening moeten houden met toestellen die sneller vliegen dan wat je normaal tegenkomt. Ook in de lucht heeft rechts voorrang, maar of je die strijd met een Boeing op auto-pilot aan wil gaan, is een tweede.
Hoe het ook zij, het zijn spannende, maar vooral ook unieke tijden voor de luchtvaart industrie. De situatie zal per dag kunnen veranderen en voor de luchtvaartmaatschappijen zal een betere oplossing bedacht moeten worden dan het luchtruim helemaal te sluiten. De verwachting is dat de vulkaan nog wel een tijdje actief is. Het luchtruim al die tijd sluiten resulteert in een economische ramp. En daar is zowel de vliegsport als de vliegindustrie niet bij gebaat.