De radio frequenties waar piloten en luchtverkeersleiders met elkaar praten is een broadcast medium: per frequentie kan maar 1 persoon tegelijk zenden; alle anderen moeten luisteren en wachten totdat de frequentie weer ‘stil’ is. Om de gesprekstijd per bericht zo kort mogelijk te houden en spraakverwarring te voorkomen, zijn er standaard zinnen afgesproken en diverse afkortingen. In dit artikel behandel ik de zogenaamde Q-codes.
Q-codes werden oorspronkelijk ontwikkeld voor radiotelegrafie en worden inmiddels ook gebruikt in de luchtvaart en maritieme wereld. In de begintijd van de luchtvaart werden Q-codes voor zo’n beetje elk verzoek of antwoord gebruikt. Een (onofficieel) overzicht van de Q-codes voor de luchtvaart vind je hier. Nadeel was dat codes wel erg op elkaar begonnen te lijken en de leercurve voor nieuwe piloten erg hoog was. Uiteindelijk zijn er een handvol codes overgebleven.
De Q-codes worden per letter uitgesproken worden en niet volgens het ICAO spellings alfabet. De codes die je als general aviation piloot regelmatig zult tegenkomen zijn QNH en QFE voor de hoogte aanduidingen. In iets mindere mate, maar nog steeds noodzakelijke kost zijn de navigatie Q-codes: QDR, QDM, QTE and QUJ. In een later artikel zal ik deze Q-codes nader uitleggen.
Een code die officieel niet meer in gebruik is, maar door piloten nog regelmatig gebruikt wordt is de QSY. Dit betekent zoveel als “wisselen van frequentie is toegestaan”. QSY is vervangen door “Frequency change approved”.